Louis Pasteur (1822–1895) was een Franse chemicus en bioloog die behoort tot de grootste wetenschappers uit de geschiedenis. Wat hij ontdekte, veranderde letterlijk de wereld door zijn ontdekking van de  pasteurisatietechniek en het vaccin tegen hondsdolheid
Louis Pasteur en de Generatio Spontanea
Louis Pasteur raakte betrokken bij een van de belangrijkste wetenschappelijke discussies van de 19e eeuw: de vraag of leven spontaan kan ontstaan uit levenloze materie, ook wel Generatio Spontanea genoemd.

🔹 De voorgeschiedenis

In 1668 had Francesco Redi al aangetoond dat maden in kadavers alleen ontstaan door levende vliegen. Hij vulde enkele potten met vlees en dekte sommige af. Alleen de onbehandelde, open potten vertoonden maden. Ondanks dit experiment bleef men tot halverwege de 19e eeuw geloven dat bacteriën spontaan konden ontstaan.

🔹 Pasteur’s doorbraak

In de jaren 1860 liet Pasteur overtuigend zien dat leven niet uit niet-leven kan ontstaan. Hij verwarmde vloeistoffen, waardoor alle bacteriën werden gedood, en toonde aan dat er geen microben groeiden zolang de vloeistof niet werd blootgesteld aan de buitenlucht. Pas wanneer levende organismen uit de omgeving in contact kwamen, begon er microbieel leven te ontstaan. Momenteel neemt de evolutiebiologie dit niet aan als een natuurwet.
Maar… er bestond vroeger wél zo’n “wet” in de vorm van de wet van Pasteur, die beweerde:

Leven ontstaat alleen uit leven (omne vivum ex vivo).

De wetenschapsfilosofie stelt dat dit enkel geldt voor bestaand, volledig ontwikkeld leven, niet als filosofische uitspraak over het oerbegin van het leven.

🔹 Het debat met Félix-Archimède Pouchet

Pasteur had een rivaal: Félix-Archimède Pouchet, die beweerde dat primitieve organismen spontaan ontstaan in mengsels van niet-levende materie. Pouchet publiceerde hierover in 1859 een boek. Pasteur daagde hem uit voor een openbare demonstratie voor de Franse Academie, waarbij hij wilde tonen dat microben alleen groeien in ontsmette oplossingen wanneer deze aan de lucht worden blootgesteld.
Pouchet werkte echter met hooi-afkooksels, die later bleken besmet te zijn met hittebestendige sporen van Bacillus subtilis, wat zijn resultaten ten onrechte leek te bevestigen.

🔹 Innovaties van Pasteur

Gedurende het zes jaar durende debat verbeterde Pasteur zijn experimenten continu:
Hij gebruikte glazen bollen met dunne, gekromde halzen, die de kans op binnendringende bacteriën minimaliseerden.
Hij onderzocht lucht afkomstig uit verschillende hoogtes en gebieden om te tonen dat microben uit de omgeving kwamen, niet spontaan uit de vloeistof.
Door deze zorgvuldig gecontroleerde experimenten bewees Pasteur het fundamentele principe dat leven niet spontaan ontstaat, maar altijd uit bestaand leven voortkomt.