De waarheid
Een korreltje zout?
De waarheid wordt tegenwoordig niet alleen met een korreltje zout genomen, ze wordt ook met het nodige zout geserveerd. Wat bedoelen we hiermee? Filosofen zijn tot de conclusie gekomen dat waarheid iets persoonlijks is. En dat daarom iedereen zijn eigen waarheid kan creëren. Dit houdt in dat er tegenstrijdige waarheden zouden kunnen bestaan. Maar dit strookt niet met onze gedachten. Wij zijn van mening dat de waarheid zuiver moet zijn en ten allen tijde een situatie perfect moet kunnen beschrijven.
Dat dit bij het beschrijven van relaties tussen mensen en opinies over gebeurtenissen niet altijd even gemakkelijk is, kan iedereen beamen. Toch is het een teken aan de wand dat bepaalde advocaten er voor bekend staan om hun cliënten onder bijna alle omstandigheden vrij te kunnen pleiten. Dit heeft dan niet veel meer te maken met gerechtigheid, maar meer met de kunst van de rede. Van M.P. Kierkegaard wordt geschreven dat zijn hobby er in bestond om met iemand een dispuut aan te gaan. Hij liet de tegenstander volledig uitpraten, vroeg hem uitdrukkelijk of hij alle argumenten had aangesproken om dan zijn tegen-redevoering te doen. Wanneer Kierkegaard dan het weerwoord nam, werd plotseling het onverklaarbare, verklaarbaar, het zekere, twijfelachtig en de tegenstelling, zonneklaar.. Voor deze man was dit een hobby, maar advocaten maken er hun beroep en broodwinning van … maar in de natuurwetenschappen moeten deze technieken uit den boze zijn! Willen we degelijke wetenschap beoefenen, dan moeten we een onwrikbare waarheid kunnen verkondigen. Zonder enig korreltje zout! Wanneer we een natuurwet beschrijven, dan moet ze de volledige waarheid beschrijven. Het is natuurlijk mogelijk dat we op een bepaald moment nog geen weet hebben van bepaalde factoren, maar de intentie om de volledige waarheid te verkondigen moet zeker aanwezig zijn.
In de natuurwetenschappen kunnen we daarom het idee van ‘ieder heeft zijn eigen waarheid’ zeker niet accepteren. Waarheid betekent daarom voor ons dat een natuurwet perfect beschrijft wat er onder bepaalde omstandigheden staat te gebeuren. Een uitspraak die niet aan deze regel kan voldoen, noemen we een hypothese. Echter wanneer er ook maar 1 feit in tegenspraak is met een hypothese, dan moet deze verworpen worden.
Wanneer een stelsel van hypotheses wordt gebundeld, dan spreekt men over een theorie. Opmerkelijk daarbij is dat een theorie niet bewezen kan worden. Men kan nooit uitsluiten dat er ooit een bepaalde waarneming kan komen die in tegenstrijd kan zijn met de theorie.
Eerlijkheidshalve moet er duidelijk gecommuniceerd worden wanneer het over een theorie gaat, of wanneer men op een theorie verder bouwt. De kans blijft altijd bestaan dat de theorie gefalsifieerd wordt. Wanneer dat zo is, moet ze verworpen worden.
Een redelijk groot deel van de wetenschap is gebaseerd op theorieën. In sommige takken kan het niet anders: alles wat met het verloop van het verleden te maken heeft, is bij voorbaat een hypothese. Men zal nooit in staat zijn om te bewijzen hoe de dingen zijn verlopen.
Referenties
‘Soren Kierkegaard - een biografische schets’ van. Maria Veltman uitg. Van Gorcum Assen Maastricht pag 20