Het evenwicht van Koolstof-14 in de atmosfeer
Datering op basis van het verval van Koolstof-14 naar Koolstof-12 is gebaseerd op een aantal aannames, waaronder een evenwicht in de atmosfeer tussen de productie van C14 en het verval terug naar C12. Hoeveel jaar zou de natuur nodig hebben om dit evenwicht te bereiken als we vertrekken van een toestand zonder c14?
De koolstof-14-concentratie in de atmosfeer is het resultaat van een dynamisch evenwicht tussen:
- de productie van Koolstof-14 in de bovenste atmosfeer door kosmische straling, en
- het radioactief verval van Koolstof-14 terug naar stikstof-14 (N-14) met een halfwaardetijd van ongeveer 5.730 jaar.
📉 Hoe lang duurt het om het evenwicht te bereiken vanaf nul?
Als we hypothetisch beginnen vanuit een situatie zonder C-14 in de atmosfeer, en stellen dat de productie start op een constant niveau, dan kunnen we dit proces modelleren als een klassiek radioactief evenwichtsprobleem. Hierbij geldt:
Het evenwicht wordt bereikt wanneer de snelheid van productie gelijk is aan de snelheid van verval.
Maar: het radioactief verval is exponentieel, en het duurt in theorie oneindig lang om volledig evenwicht te bereiken. Daarom gebruikt men een praktische benadering:
✅ Vuistregel: ~5 halfwaardetijden tot 97% evenwicht
Na:
- 1 halfwaardetijd (5.730 jaar): ~50% van eindconcentratie bereikt
- 2 halfwaardetijden (11.460 jaar): ~75%
- 3 halfwaardetijden (17.190 jaar): ~87.5%
- 4 halfwaardetijden (22.920 jaar): ~93.75%
- 5 halfwaardetijden (28.650 jaar): ~96.875%
👉 Na ca. 30.000 jaar is het evenwicht voor ~97% bereikt. In de meeste modellen wordt dan aangenomen dat de atmosfeer effectief "verzadigd" is met C-14.
Wat betekent dit voor Koolstof-14 datering?
Als de aarde veel jonger zou zijn dan ca. 30.000 jaar (bijv. 6.000 jaar, zoals het creationistische model waar wij (Creabel) van uitgaan), dan zou het atmosferisch evenwicht nog niet bereikt zijn.
Dat zou betekenen dat in het verleden minder C-14 beschikbaar was, wat zou leiden tot een onderschatting van ouderdommen bij gebruik van standaard kalibratie.
Omdat we de begintoestand van de atmosfeer niet kennen en we nog lang niet aan de tijd van een evenwicht zijn, is een “meting” met deze methode niet veel meer als schatting…